Ở Việt Nam, ô nhiễm không khí đang có tác động lớn đến sức khỏe con người, đặc biệt là ở các thành phố lớn.
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính rằng cứ 10 người thì có 9 người phải hít thở bầu không khí có chứa các chất gây ô nhiễm ở mức cao. Chỉ riêng ô nhiễm không khí ngoài trời được coi là nguyên nhân thứ tư gây ra những ca chết yểu trên toàn thế giới.
Ô nhiễm không khí làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, bệnh tim, đột quỵ và ung thư phổi. Cả phơi nhiễm ngắn hạn và dài hạn với các chất ô nhiễm không khí đều gây tác động đến sức khỏe. Trẻ em, phụ nữ, phụ nữ mang thai, người già, người có thể trạng yếu, người đang mang bệnh là những người phải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ ô nhiễm không khí.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm, trên thế giới có khoảng 7 triệu người tử vong do các bệnh liên quan tới ô nhiễm không khí như các bệnh về tim, phổi và đột quỵ. Hàng ngày, có khoảng 93% trẻ em trên thế giới dưới 15 tuổi (tương đương với 1,8 tỷ em) phải hít thở bầu không khí ô nhiễm khiến cho sức khỏe và sự phát triển của các em bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chất ô nhiễm có hại nhất cho sức khỏe – liên quan chặt chẽ với tử vong sớm là hạt mịn PM2.5 thâm nhập sâu vào đường phổi.
Bụi PM2.5 được đánh giá là tác nhân ô nhiễm không khí có ảnh hưởng tiêu cực nhất tới sức khoẻ con người. Vì có kích thước rất nhỏ nên bụi PM2.5 rất nguy hiểm, có khả năng lắng đọng, thẩm thấu và đi sâu vào tận các phế nang trong phổi và vào máu. Mỗi ngày chúng ta hít thở khoảng 10.000 lít không khí hoặc hơn tuỳ vào lứa tuổi và hoạt động thể lực. Do đó nếu nồng độ bụi PM2.5 trong không khí cao thì mức phơi nhiễm hàng ngày là lớn và tăng nguy cơ bị các vấn đề sức khoẻ cấp tính và mãn tính.
Theo thống kê của Tổ chức Thông tin về Chất lượng Không khí Toàn cầu IQAir AirVisual dựa trên mức đo về lượng bụi siêu mịn PM2.5/m3. Việt Nam đứng thứ 17 trong đó riêng Hà Nội và TP.HCM nằm trong top 10 thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới. Cũng theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, Việt Nam nằm trong nhóm những quốc gia có tỷ lệ tử vong cao nhất do ô nhiễm không khí
Tại Việt Nam, trong 10 bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất tại Việt Nam có 6 bệnh liên quan đến đường hô hấp có nguyên nhân từ ô nhiễm không khí và chất lượng không khí. Trong cơ cấu bệnh tật, các bệnh về đường hô hấp cũng là 1 trong 5 nhóm bệnh bị mắc phải cao nhất. Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2016, hơn 60.000 người tử vong do bệnh tim, đột quỵ, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và viêm phổi ở Việt Nam đều có liên quan tới ô nhiễm không khí. Mỗi năm, nước ta ghi nhận hơn 20.000 người mắc bệnh ung thư phổi, khoảng 56 người mắc mỗi ngày, trong đó, có đến 17.000 người đã tử vong. Ước tính đến năm 2020, có tới 34.000 người mắc mỗi năm, mỗi ngày, có thêm 90 người phát hiện mắc bệnh.
Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), thiệt hại kinh tế toàn cầu do ô nhiễm không khí là khoảng 225 tỷ USD. Đối với Việt Nam, ô nhiễm không khí gây thiệt hại về kinh tế khoảng 10 tỷ đô la mỗi năm (chiếm từ 5 – 7% GDP).
Để phòng tránh những ảnh hưởng của ô nhiễm không khí, điều đầu tiên chúng ta cần sự chung tay của toàn thể xã hội. Tất cả mọi người hãy cùng nhau:
Ý thức vệ sinh môi trường: không xả thải, không đốt rác, đốt rơm rạ, quét dọn vệ sinh nhà ở, khu phố v.v…
Trồng thêm cây xanh
Sử dụng phương tiện giao thông công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân
Sử dụng nhiên liệu sạch
Đối với mỗi cá nhân, chúng ta phải tự ý thức được sự nguy hại của bụi mịn và ô nhiễm không khí, đồng thời tuyên truyền tới người thân yêu, gia đình và bạn bè về tác hại của PM2.5. Tự bảo vệ mình bằng cách:
Luôn đeo khẩu trang chuyên dụng khi ra đường
Tập thể dục và ăn uống điều độ để nâng cao sức đề kháng, đặc biệt có thể sử dụng phương pháp thải độc phổi để giảm sự ảnh hưởng của bụi mịn trong cơ thể.
