VỠ BÀNG QUANG

Vỡ bàng quang :

Chấn thương vỡ bàng quang (VBQ) chiếm 10% các chấn thương về hệ tiết niệu . Theo các báo cáo tại bệnh viện đa khoa Đức Giang cho thấy đa số VBQ trong phúc mạc có kèm tổn thương tạng trong ổ bụng, và đa số VBQ ngoài phúc mạc có kèm theo gãy xương chậu.

Case lâm sàng:

Bệnh nhân nam N.V.T 47 tuổi, Long, Hà Nội nhập viện đa khoa Đức Giang ngày 24/12/2018 với bệnh cảnh sốc chấn thương,mất máu nhiều.Bệnh nhân nằm bất động than đau vùng khung chậu và vùng bụng dưới. kèm tiểu máu. Khám: Bụng không trướng, vết bầm tím vùng xương mu, không có cầu bàng quang. Thăm trực tràng, túi cùng Douglas đau, có khối tụ máu- nước tiểu tụ bùng nhùng sau bàng quang

Siêu âm : có dịch trong ổ bụng, trong lòng bàng quang có ít dịch , có liềm hơi dưới hoành

X quang khung chậu thẳng : gãy khung chậu

CLVT : dịch quanh bàng quang, mất liên tục thành bàng quang , bơm bàng quang ngược dòng có hiện tượng thoát thuốc ra ngoài bàng quang

CHẩn đoán : vỡ bàng quang

Bệnh nhân sau đó đã được mổ cấp cứu ngay

PHân loại

Có 2 loại chính :

- Vỡ bàng quang trong phúc mạc

- Vỡ bàng quang ngoài phúc mạc

Cơ chế chấn thương :

Bàng quang được bảo vệ vì có khung chậu bao quanh. Do đó chấn thương bàng quang xảy ra khi có đụng, va chạm nhanh với một vật tù, hoặc do xe cán nhanh qua. Có khi do rơi từ nơi cao xuống hoặc một cú đánh trực tiếp vào bàng quang

Chẩn đoán :

• Lâm sàng :

• Triệu chứng cơ năng :

• Bệnh nhân nhập viện trong bệnh cảnh chấn thương vùng hạ vị hoặc đa thương

• Choáng (khi có gãy xương chậu, vỡ tạng đặc hay vỡ thận kèm theo)

• Đau vùng hạ vị

• Có phản ứng thành bụng nếu đến trễ

• Buồn đi tiểu nhưng không tiểu được, có thể tiểu được 20 – 40ml nước tiểu có lẫn máu

• Thực thể  :

• Có xây xát da hoặc không ở vùng bụng hoặc toàn thân nếu bị đa thương

• Bụng mềm : lúc mới bị chấn thương

• Đau khắp bụng : nếu có tổn thương tạng phối hợp

• Đề kháng khắp bụng : khi bệnh nhân đến muộn sau 24 giờ, do viêm phúc mạc nước tiểu

• Đặt ống thông niệu đạo bàng quang lưu  nước tiểu có lẫn máu số lượng thường ít 20 – 40ml

• Bơm rửa bàng quang : nước tháo ra ít hơn nước bơm vào, đây là dấu hiệu của VBQ trong phúc mạc. Trường hợp nước tháo ra nhiều hơn do đến muộn, đó là do bàng quang vỡ lỗ to trong phúc mạc, ổ bụng đầy nước tiểu

• Cận lâm sàng :

• Siêu âm : có dịch trong ổ bụng, trong lòng bàng quang có ít dịch

• 

• X quang khung chậu thẳng : gãy khung chậu

• X quang bụng đứng : phát hiện thủng tạng rỗng

• Chụp bàng quang ngược dòng có cản quang (UCR) :

• VBQ trong phúc mạc : thuốc cản quang lan tỏa vào giữa các quai ruột

• VBQ ngoài phúc mạc : thuốc cản quang lan tỏa ra ngoài bàng quang

• 

• Tháo hết thuốc cản quang chụp sẽ thấy :

• VBQ trong phúc mạc : thuốc ứ đọng ở 2 hốc chậu, thuốc đọng ở túi cùng Douglas, bơm hơi vào bàng quang sẽ thấy liềm hơi dưới cơ hoành

• VBQ ngoài phúc mạc : bàng quang có hình giọt nước, thuốc cản quang đọng lại ở 2 hốc chậu ngoài bàng quang, thuốc đọng lại ở khớp mu sau khi tháo thuốc ra

• CT scan : CT scan cũng có vai trò nhất định đối với những trường hợp cần khảo sát những thương tổn kèm theo trong ổ bụng bằng CT scan khi có tổn thương tạng phối hợp

• 

Điều trị :

• Nội khoa :

• Hồi sức chống choáng

• Kháng sinh

• Ngoại khoa : Điều trị ngoại khoa là chính. Tại bệnh viện Đa khoa Đức Giang, 86,4% mổ trước 24 giờ, 13,6% mổ sau 24 giờ.

• VBQ trong phúc mạc : mổ khâu bàng quang

• VBQ ngoài phúc mạc : có thể điều trị bằng đặt thông niệu đạo kích thước lớn