Trước hết chúng ta phải biết rằng, bệnh ung thư cũng như nhiều bệnh khác, có thể chữa khỏi nếu bệnh được phát hiện sớm. Quá trình điều trị dài ngắn khác nhau ở từng trường hợp với mỗi loại ung thư và giai đoạn cụ thể. Tuy nhiên, ung thư lại là bệnh dễ tái phát và di căn sau điều trị. Khám và theo dõi sau điều trị là việc làm bắt buộc đối với bệnh nhân ung thư.
Trong 2 năm đầu sau điều trị phải khám định kỳ 2-3 tháng một lần. Trong những năm tiếp theo có thể khám 6 tháng một lần và thời gian theo dõi càng kéo dài càng tốt.
Mục đích của theo dõi sau điều trị ung thư:
Phát hiện kịp thời bệnh ung thư tái phát trở lại và những di căn ung thư.
Theo dõi quá trình hồi phục sau điều trị, những biến chứng liên quan đến các phương pháp điều trị có thể xuất hiện một thời gian lâu sau khi kết thúc điều trị.
Và để hiểu rõ tầm quan trọng của việc theo dõi, tái khám định kỳ sau điều trị, chúng ta phải hiểu được mục đích của việc theo dõi sau điều trị ung thư.
1. Phát hiện kịp thời tình trạng tái phát và di căn ung thư:Một trong những đặc tính cơ bản của bệnh ung thư là tái phát. Tuy nhiên, nguy cơ tái phát có thể cao hoặc rất thấp tùy theo loại bệnh ung thư, giai đoạn của bệnh khi được phát hiện và kết quả của các phương pháp điều trị đã thực hiện. Và đến nay, chưa có một công cụ nào có thể dự đoán chính xác khi nào bệnh ung thư sẽ tái phát.
Vì vậy, khám định kỳ theo hẹn là cách kiểm soát tốt nhất dấu hiệu tái phát của bệnh. Khi phát hiện sớm bệnh tái phát, chúng ta sẽ có nhiều phương án hiệu quả để lựa chọn và can thiệp kịp thời giúp đạt được hiệu quả điều trị tối ưu. Trái lại, nếu phát hiện tình trạng tái phát chậm trễ, các tế bào ung thư lan tràn sẽ khiến các biện pháp can thiệp trở nên khó khăn, kém hiệu quả.
Đa phần, bệnh ung thư ở giai đoạn sớm hay khi mới có tái phát, các triệu chứng của bệnh thường mờ nhạt không rõ ràng. Trong mỗi lần tái khám định kỳ, bác sỹ sẽ đưa ra các câu hỏi liên quan đến các triệu chứng gợi ý tái phát, kết hợp cùng với việc thăm khám trực tiếp, chỉ định các xét nghiệm cần thiết và nếu cần thiết có thể cần phải thực hiện các thủ thuật để xác định rõ bệnh tái phát hay không. Các xét nghiệm được chỉ định sẽ tùy vào từng loại bệnh ung thư, giai đoạn khi phát hiện, các phương pháp đã điều trị ví dụ: xét nghiệm máu, siêu âm, chụp Xquang, nội soi, cắt lớp vi tính… và các xét nghiệm tế bào, sinh thiết tổn thương làm chẩn đoán mô bệnh học khi nghi ngờ có tái phát hoặc di căn.
2. Theo dõi quá trình hồi phục và biến chứng sau điều trị:Trong quá trình điều trị ung thư, bệnh nhân có thể sẽ gặp các dụng phụ không mong muốn, phần lớn các triệu chứng này sẽ cải thiện dần sau khi kết thúc liệu trình điều trị. Tuy nhiên có những tác dụng kéo dài hay xuất hiện muộn, bệnh nhân cần phải được theo dõi để có các can thiệp, hỗ trợ kịp thời giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Ví dụ:
Khám và kiểm tra chức năng tuyến giáp sẽ được thực hiện với những bệnh nhân sau điều trị tia xạ vùng đầu mặt cổ để phát hiện tình trạng suy giáp sau xạ trị.
Khám và kiểm tra chức năng tim sau khi kết thúc liệu trình điều trị hóa chất có sử dụng các thuốc gây độc cho tim như nhóm Anthracyclin, Trastuzumab...
Nhiều bệnh ung thư sau khi xuất viện vẫn phải còn điều trị tiếp và theo dõi như điều trị hormone trong ung thư tuyến giáp, điều trị nội tiết trong ung thư vú, ung thư tiền liệt tuyến,…
Sau khi hoàn thành liệu trình điều trị bệnh ung thư, việc theo dõi và khám định kỳ là bắt buộc và rất cần thiết để có thể mang lại kết quả điều trị cao nhất.
Hiện tại, tại Bệnh viện đa khoa Đức Giang, tất cả các bệnh nhân ung thư đã kết thúc liệu trình điều trị đều được tư vấn và lập hồ sơ theo dõi, tái khám sau điều trị. Đối với những bệnh nhân cần tiếp tục điều trị bổ trợ tại nhà sẽ được tạo một hồ sơ điều trị ngoại trú để được tiếp tục điều trị và theo dõi sau khi kết thúc liệu trình điều trị ung thư tại bệnh viện.