Theo thống kê của Tổ chức y tế Thế giới (TCYTTG), Lao là một trong số 10 bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu. Năm 2019, trên toàn thế giới có khoảng 10 triệu người mắc bệnh Lao, 1,2 triệu người tử vong liên quan đến bệnh. Việt Nam là quốc gia có số ca mắc và tử vong do bệnh Lao còn cao. Năm 2020, TCYTTG ước tính Việt Nam có khoảng 172.000 người mắc bệnh Lao, tỷ lệ mắc bệnh Lao là 176/100.000 dân. Trên 80% bệnh nhân mắc bệnh Lao là do cơ chế tái hoạt động nội lai, có nghĩa là phát triển từ lao tiềm ẩn có từ trước.
Tháng 5/2022, Bệnh viện đa khoa Đức Giang đã phối hợp tổ chức FIT trong chương trình tầm soát sớm phát hiện bệnh nhân Lao. Đây là chương trình nhằm mở rộng phối hợp Y tế Công – Tư góp phần thực hiện mục tiêu chấm dứt bệnh Lao vào năm 2030 tại Việt Nam.
Tổ chức Friends for International Tuberculosis Relief (FIT) là một tổ chức phi chính phủ của Đức, hoạt động trên lĩnh vực phòng và chống bệnh Lao, đặc biệt trong việc chủ động tìm kiếm ca bệnh. Hiện tại, FIT đang triển khai nhiều dự án y tế với Chương trình chống Lao Quốc gia, Bộ Y tế như: PCPS, ZTV, SWEEP-TB, PCPS 2, PPM Model 5…
Bệnh viện Phổi Trung ương – Chương trình Chống Lao Quốc gia phối hợp Tổ chức (FIT) triển khai các hoạt động tăng cường cam kết của cơ sở y tế tư nhân trong báo cáo ca bệnh Lao được chẩn đoán và điều trị (PPM mô hình 5) được Quỹ Toàn cầu hỗ trợ và triển khai tại một số bệnh viện, trong đó có Bệnh viện đa khoa Đức Giang.
Hình ảnh buổi ra mắt đầu tiên trong chương trình hợp tác Bệnh viện đa khoa Đức Giang và tổ chức FIT
Tại bệnh viện đa khoa Đức Giang nhóm thực hiện chương trình dưới sự chỉ đạo trực tiếp của TS. Trần Thị Oanh - PGĐ bệnh viện, phối hợp phòng chỉ đạo tuyến, đầu mối tầm soát bệnh nhân ngoại trú tại phòng khám Hô hấp Khoa Khám bệnh và nội trú là Khoa Truyền nhiễm.
Quy trình ngoại trú là là tất cả các bệnh nhân có dấu hiệu lâm sàng hoặc kết hợp dấu hiệu lâm sàng và tổn thương XQ phổi nghi Lao đều được hướng dẫn về phòng khám Hô Hấp để được Bác sĩ thăm khám và cho chỉ định Xét nghiệm GeneExpert miễn phí. Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn khạc đờm tại khu riêng biệt đảm bảo công tác vô khuẩn tránh lây lan cho nhân viên y tế và ra môi trường. Tổ lấy mẫu sẽ bảo quản mẫu và liên hệ tổ chức FIT để vận chuyển, xử lý mẫu và kết quả sẽ được thông báo trực tiếp cho bác sĩ và bệnh nhân. Trong trường hợp bệnh nhân có kết quả dương tính sẽ được hướng dẫn, hỗ trợ liên hệ về Trung tâm y tế quận /huyện để được điều trị kịp thời.
Với các bệnh nhân nội trú, bệnh nhân sẽ được lấy mẫu và vận chuyển ra tổ lấy mẫu tại khu ngoại trú để được xử trí theo quy trình như trên.
Hình ảnh lớp tập huấn lấy mẫu tại Tổ Lấy mẫu trong chương trình.
Tính đến nay sau hơn 3 tháng đi vào hoạt động đã thu được kết quả rất có ý nghĩa trong công tác khám, tầm soát sớm phát hiện bệnh Lao. Số người được chẩn đoán mắc Lao dương tính/ XQ bất thường nghi Lao là 15,5% trong đó tỉ lệ Lao kháng thuốc 11,1%. Tất cả các bệnh nhân Lao đều được tư vấn, hỗ trợ và theo dõi điều trị tại các TTYT công (81,5%) và tư (18,5%), đa số các BN đều là người ở quận Long Biên và huyện Gia Lâm. Tỷ lệ các bệnh nhân phát hiện tại khu khám bệnh ngoại trú (44.4%) và phát hiện trong khu điều trị nội trú (55.6%) chiếm tỷ lệ gần tương đương.
Nhằm góp phần thực hiện mục tiêu chấm dứt bệnh Lao vào năm 2030, việc tập trung, huy động mọi nguồn lực cho công tác phòng, chống Lao và tăng cường phối hợp y tế công – tư nhân trong phát hiện, chẩn đoán và quản lý điều trị bệnh nhân Lao, Lao tiềm ẩn trong cộng đồng bằng triển khai thực hiện Chiến lược 2X (X quang phổi sàng lọc và xét nghiệm Xpert để khẳng định) và áp dụng các thuốc mới, phác đồ mới điều trị Lao đa kháng, Lao siêu kháng là một trong những giải pháp quan trọng và có tính quyết định trong tiến trình nhằm đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.
Bệnh viện đa khoa Đức Giang với phương châm, mỗi nhân viên của bệnh viện sẽ là một nhân tố chính quan trọng trong công tác khám sàng lọc phát hiện sớm bệnh nhân Lao với mục tiêu cao đẹp của toàn xã hội đó là “VÌ MỘT VIỆT NAM KHÔNG CÒN BỆNH LAO VÀO NĂM 2030”.