Nước mắt được tiết ra bởi tuyến lệ, và thoát đi bởi hệ thống đường dẫn lưu nước mắt (lệ đạo). Lệ đạo khá dài, bao gồm: lỗ lệ trên và dưới, lệ quản trên, dưới, túi lệ, ống lệ mũi. Mi mắt như một người lính gác cổng cho cơ quan thị giác, mọi tác nhân sang chấn hay tác nhân gây bệnh đều đi qua mi rồi mới xâm nhập được vào nhãn cầu. Rất nhiều trường hợp may mắn nhờ có mi và phản xạ nhắm mi mà con mắt được bảo toàn. Chấn thương rách mi mắt ra khỏi chỗ bám của nó rất hay kèm theo đứt lệ quản (thường gặp trong những chấn thương mi nặng do mảnh thủy tinh hay vật sắc nhọn găm vào vùng góc trong khóe mắt).
Nguyên nhân gây chấn thương lệ đạo
Thống kê nguyên nhân gây chấn thương lệ đạo cho thấy:
-Tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt (70%)
-Tai nạn giao thông (25%)
-Tai nạn do hỏa khí (5%).
Chấn thương lệ đạo nếu không được chữa trị kịp thời và điều trị hiệu quả bệnh sẽ tiến triển gây viêm nhiễm làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ và có thể gây mù loà.
Phẫu thuật tái tạo lệ quản nhằm thực hiện phẫu thuật cấp cứu để phục hồi chức năng của lệ quản và giải phẫu của mi mắt. Vết thương mi xử lý sớm sẽ được làm giảm các nguy cơ nhiễm khuẩn cho mắt đồng thời tạo điều kiện tốt cho quá trình lành vết thương phục hồi của lệ quả và tạo sẹo của vết thương mi mắt.
Khoa Mắt bệnh viện Đa Khoa Đức Giang vừa tiếp nhận bệnh nhân nam L.V.H 34 tuổi, ngụ tại Lê Chi, Gia Lâm, Hà Nội nhập viện do tai nạn lao động.
Bệnh nhân đã được xử trí sơ bộ vết thương ở mi mắt tại một cơ sở y tế khác, sau đó 4 ngày, tình trạng mắt đỏ nhiều, ra nhiều dử mắt, nhắm mắt không kín.
Sau khi thăm khám kỹ và làm các xét nghiệm cận lâm sàng chuyên sâu, các bác sĩ xác định bệnh nhân nam được chẩn đoán chấn thương rách mi dưới phức tạp đã khâu cầm máu, hiện ngửa mi nhiều, đứt lệ quản dưới chưa được xử lí nối lệ quản. Bệnh nhân được xử trí phẫu thuật nối lệ quản dưới, đặt ống silicon lệ đạo, phẫu thuật tạo hình mi mắt. Sau phẫu thuật, lệ quản dưới được khâu nỗi, đặt ống silicon. Mi mắt được khâu tạo hình, hết ngửa mi sau phẫu thuật.
Hậu quả và di chứng do chấn thương rách mi, đứt lệ quản không được xử trí đúng cách và kịp thời bao gồm:
Mi mắt có chức năng giúp che chắn, bảo vệ nhãn cầu, dàn nước mắt trên bề mặt nhãn cầu cũng như mang lại thẩm mỹ cho mắt. Khi tổn thương mi có thể gây nên các trường hợp sẹo, hở mi, hếch mi ảnh hưởng đến thẩm mỹ và nhãn cầu không được mi che chắn có thể dẫn tới một số tình trạng như: loét giác mạc, viêm nhiễm, khô mắt... có thể gây mù loà về sau.
Hệ thống nước mắt có thể bị đứt gây chảy nước mắt kéo dài. Khi nước mắt chảy liên tục khiến ảnh hưởng mọi hoạt động hàng ngày của người bệnh. Hơn nữa, việc nước mắt chảy liên tục cùng với việc lau mắt liên tục có thể làm viêm da mi, thậm chí gây nên tình trạng lật mi.
Hốc mắt bị gãy, vỡ, lún có thể gây nên biến dạng mặt, gây kẹt dây thần kinh, cơ mạch máu có thể bị vỡ ảnh hưởng đến các chức năng của mắt.
Phẫu thuật Tái tạo lệ quản đứt, tạo hình mi mắt do chấn thương được khoa Mắt- bệnh viện đa khoa Đức Giang đang triển khai phẫu thuật sớm, cũng như chăm sóc, theo dõi sau phẫu thuât một cách thường quy.