1. Định nghĩaMộng là một khối tăng sản sơ mạch của kết mạc nhãn cầu có hình tam giác đỉnh quay về phía trung tâm giác mạc, đáy quay về phía cục lệ (nếu là mộng góc trong) hoặc đáy quay về phía cùng đồ ngoài (nếu là mộng góc ngoài).
2. Phân loại- Mộng được chia làm 4 độ:+ Độ 1: Đầu mộng quá rìa giác mạc 1mm+ Độ 2: Đầu mộng chưa tới ½ bán kính giác mạc+ Độ 3: Đầu mộng vượt quá ½ bán kính giác mạc+ Độ 4: Đầu mộng tới trung tâm giác mạc- Mộng là một trong những bệnh rất hay gặp trong nhãn khoa, phổ biến ở các nước nhiệt đới trong đó có Việt Nam, ít gặp hơn các nước xứ lạnh- Mộng tiến triển có thể gây ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe, sinh hoạt của bệnh nhân như: kích thích chảy nước mắt, đỏ mắt, giảm thị lực, thậm chí gây dính mi cầu hạn chế vận nhãn, có thể gây mù lòa do che lấp trục quang học.- Mộng điều trị bằng thuốc tra hoặc giỏ là không có kết quả mà chỉ làm giảm triệu chứng ngứa đỏ. Chỉ có phẫu thuật mới điều trị hết được mộng.- Sau khi bệnh nhân phẫu thuật xong, chăm sóc bệnh nhân sau mổ là việc rất quan trọng, nó quyết định kết quả sau mổ đạt hay không đạt và tỷ lệ tái phát cao hay không.
3. Biện pháp chăm sóc, điều trị mắt sau phẫu thuật mộng
- Ngày đầu tiên sau phẫu thuật:
+ Bệnh nhân cảm thấy cộm, chói, khó chịu ở mắt do hết thuốc tê sau mổ và các mối chỉ khâu. Trường hợp cộm vướng nhiều, điều dưỡng kiểm tra lại mắt phẫu thuật có được băng chặt hay không. Nếu đau nhiều có thể dùng thuốc giảm đau và an thần cho bệnh nhân theo chỉ định của bác sỹ sẽ giúp người bệnh giảm bớt triệu chứng khó chịu và kích thích. Triệu chứng này sẽ giảm dần theo thời gian đến khi cắt chỉ.
+ Trường hợp bệnh nhân đau nhức nhiều mắt phẫu thuật. Người bệnh cần được khám kiểm tra đánh giá lại xem có bị glôcôm không. Đánh giá tình trạng giác mạc có phù không, kiểm tra đồng tử có giãn không để có thái độ điều trị kịp thời.
- Ngày thứ 2 sau phẫu thuật:
+ Điều dưỡng thay băng mắt mổ cho bệnh nhân, trong quá trình thay băng quan sát mảnh ghép kết mạc có hồng, phẳng hay gồ ghề, đánh giá tiết tố dử mắt…. sau đó tra thuốc kháng sinh + giảm viêm và băng mắt cho bệnh nhân.
- Ngày thứ 3, thứ 4, thứ 5 sau phẫu thuật: tiếp tục thay băng, tra thuốc theo chỉ định của bác sỹ điều trị. Chú ý quan sát vùng mảnh ghép và vùng giác mạc đầu mộng.
4. Hướng dẫn, tư vấn cho bệnh nhân sau phẫu thuật
- Khi ra viện+ Uống thuốc và nhỏ mắt đúng cách và đúng toa của bác sỹ+ Tái khám định kỳ theo lời dặn của bác sỹ, cắt chỉ sau 10-14 ngày+ Tái khám ngay khi có triệu chứng bắt thường như: sưng nề, đau nhức đột ngột, nhìn mờ…+ Ăn uống bình thường, ăn nhiều hoa quả, uống nhiều nước- Một tháng sau mổ nên tránh:+ Day dụi mắt mạnh+ Va chạm mạnh vào mắt+ Để nước xà phòng vào mắt khi tắm gội+ Bụi, khói môi trường ô nhiễm+ Rượu, bia, hút thuốc lá.