Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình liền vết thương. Tùy theo mức độ tổn thương, khả năng can thiệp, vị trí tổn thương trên cơ thể… có thể để lại các loại sẹo khác nhau: sẹo bình thường hay sẹo không bình thường (sẹo bệnh lý).
Một tổ chức sẹo được cho là bình thường khi vùng sẹo bằng phẳng ngang bề mặt da lành xung quanh, mềm mại, không co kéo da xung quanh. Các loại sẹo còn lại có hình thể, cấu trúc, đặc tính khác với sẹo bình thường đều là các loại sẹo bất thường, các loại sẹo này thường rất được quan tâm do những ảnh hưởng mang tính thẩm mỹ và đôi khi ảnh hưởng cả đến chức năng của vùng da bị sẹo.
Không có bất kỳ biện pháp nào có thể làm biến mất sẹo hoàn toàn, mục đích của điều trị sẹo là biến một sẹo bệnh thành thành sẹo bình thường hoặc biến một sẹo xấu (về mặt thẩm mỹ) thành một sẹo đẹp hơn. Sau đây là một số loại sẹo bất thường của da.
Sẹo lồi: Thường do cơ địa sẹo lồi hoặc do ảnh hưởng di truyền. Sẹo lồi (keloid) thường hay gặp ở nữ hơn nam và có yếu tố di truyền rõ. Sẹo lồi thường khởi phát sau một tổn thương ở da, có thể là tổn thương trên diện tích rất nhỏ như: trứng cá, thủy đậu… hoặc sau phẫu thuật. Vì vậy, có thể gặp ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể nhưng hay gặp ở những vùng da căng, cử động như ngực, lưng, bả vai và cũng có thể ở những vùng ít di động và ít sức căng như dái tai. Sẹo lồi gặp ở người có da sẫm màu hơn là người da trắng.
Sẹo phì đại: Sau khi da bị tổn thương, quá trình lành da thường để lại sẹo phẳng. Đôi khi vết sẹo phì đại hoặc dày lên nhưng chỉ giới hạn đến mép vết thương. Trong giai đoạn đầu, sẹo phì đại cũng phát triển to lên thành khối cứng, màu đỏ, cũng gây ngứa, đau, khó chịu cho người bệnh. Vết sẹo phì đại có xu hướng đỏ hơn và tự giảm dần. Sẹo phì đại có thể gặp ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, bất kỳ giai đoạn phát triển nào của cơ thể, không có yếu tố cơ địa, yếu tố gia đình và không có sự khác biệt về tỷ lệ bị sẹo giữa nam giới và nữ giới.
Sẹo co kéo: Sẹo co kéo là sự xuất hiện sẹo bất thường khi một vùng lớn của da bị mất hoặc phá hủy. Sẹo này hình thành sẽ co kéo bờ của da vào với nhau, gây ra vùng da bó chặt. Giảm diện tích da hậu quả có thể gây ảnh hưởng đến cơ, khớp, gân gây giảm vận động.
Các phương pháp điều trị sẹo
Dù bằng phương pháp điều trị gì, sẹo không thể loại bỏ hoàn toàn. Điều trị phù hợp cho từng loại sẹo sẽ giúp cho sẹo được hạn chế và gần trở về với cấu trúc da xung quanh.
Băng ép: Băng giúp tác động liên tục áp lực lên sẹo trong 4-6 tháng giúp cho sẹo hạn chế phát triển về kích thước.
Tiêm corticoid tại chỗ: Tiêm thuốc corticoid vào nơi tổn thương giúp làm sẹo trở nên mềm và phẳng hơn. Nhưng phương pháp này cần điều trị dài ngày và có một số tác dụng phụ do dùng corticoid gây nên
Điều trị lạnh bằng nitơ lỏng: Giúp giảm kích thước sẹo bằng cách làm đông băng sẹo. Bong da bằng hóa chất.
Laser: Áp dụng giống như bào da, giúp lấy bỏ lớp nông của da với mức độ khác nhau tùy từng loại laser.
Phẫu thuật: điều trị phẫu thuật giúp sửa lại hình dạng và giúp sẹo đỡ được nhận ra hơn.
ÁP DỤNG KỸ THUẬT GHÉP DA THẨM MỸ ĐIỀU TRỊ SẸO CO KÉO, SẸO LỒI TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐỨC GIANG
BS Linh tiến hành phẫu thuật điều trị sẹo cho bệnh nhân
Ths.Bs. Phạm Duy Linh khoa Phẫu thuật Tạo hình - Bệnh viện đa khoa Đức Giang cho biết đối với những trường hợp sẹo lồi, sẹo quá phát kích thước lớn gây mất thẩm mỹ hoặc sẹo co kéo gây ảnh hưởng chức năng vận động các tổ chức xung quanh thì phương pháp phẫu thuật ghép da thẩm mỹ là lựa chọn được ưu tiên.
Bác sĩ Linh sẽ tiến hành cắt bỏ toàn bộ sẹo theo ranh giới của nó. Tiếp đó, lấy da mỏng (thông thường là da vùng bẹn, bụng…) để ghép lại và kết thúc vết mổ bằng kỹ thuật khâu thẩm mỹ. Đây là một kỹ thuật khá phức tạp nhưng đem lại rất nhiều lợi ích cho người bệnh, vừa giải quyết cắt hết sẹo, vừa giải phóng những tổ chức bị co kéo. Ngoài ra, sẹo mổ lại thẩm mỹ nhất, vừa loại bớt phần da mỡ thừa ở những nơi cho da ghép.
Trước PT sẹo lồi bàn chân Sau PT ghép da
Trước PT sẹo co kéo vùng cổ Sau PT ghép da
Theo Bs Linh: “Sau phẫu thuật, để đạt được hiệu quả thẩm mỹ mong muốn, người bệnh cần đặc biệt tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ. Nên hạn chế vận động mạnh trong thời gian đầu, chăm sóc vệ sinh vết mổ đúng cách, đồng thời thiết lập chế độ ăn uống khoa học để giúp mảnh ghép bám tốt, lành nhanh, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn
Hiện nay, Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, bệnh viện đa khoa Đức Giang vẫn đang thu dung ngày càng nhiều bệnh nhân bị sẹo lồi, sẹo co kéo phức tap, tổn khuyết phần mềm lớn mà cần ghép da thẩm mỹ. Đội ngũ y bác sỹ chúng tôi vẫn không ngừng trau dồi chuyên môn, cập nhật về thuốc, các phương tiện phẫu thuật ghép da mới nhằm điều trị tốt nhất cho bệnh nhân!