Cảm giác đau sau khi mổ luôn là một trong những nỗi lo lắng của bất kỳ bệnh nhân nào. Ngày nay, với sự phát triển của nền y học hiện đại đã có nhiều phương pháp giúp điều trị đau sau mổ hiệu quả để giúp người bệnh giảm bớt được cơn đau cũng như nhanh chóng phục hồi hơn.
1. Đau sau mổ là gì?
Đau sau mổ là cảm giác đau do cơ thể bị phẫu thuật can thiệp và thường xuất hiện sau khi mổ. Tùy thuộc và tính chất và mức độ phẫu thuật, kỹ thuật của đội ngũ y bác sĩ và khả năng chịu đựng của người bệnh mà mức độ đau sau mổ có thể khác nhau ở mỗi người.
Mức độ đau sau mổ còn phụ thuộc vào một số yếu tố sau:
2. Vai trò của điều trị đau sau mổ
Điều trị đau sau mổ mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân như:
Giúp bệnh nhân có cảm giác dễ chịu về mặt thể xác cũng như tinh thần
Mang ý nghĩa nhân đạo
Giúp cân bằng trạng thái tâm – sinh lý của người bệnh hậu phẫu thuật
Hỗ trợ công tác điều trị hiệu quả hơn: Thúc đẩy vết thương nhanh lành, giảm nguy cơ bội nhiễm vết thương, giảm nguy cơ tắc mạch, vận động sớm hơn và rút ngắn thời gian nằm viện
Giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và có thể tự chăm sóc cho bản thân.
Giúp bệnh nhân có thể sớm tập phục hồi chức năng
Hạn chế nguy cơ tiến triển thành đau mạn tính.
3. Các phương pháp điều trị đau sau mổ
Các phương pháp điều trị đau sau mổ được lựa chọn có thể khác nhau phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí đau, mức độ đau, tiền sử bệnh nhân,...
Một số phương pháp điều trị đau sau mổ phổ biến là:
Thuốc uống: Cho người bệnh sử dụng các loại thuốc giảm đau sau mổ không thuộc họ morphine. Điều trị đau sau mổ bằng thuốc uống thường được áp dụng cho các bệnh nhân mẫu thuật về trong ngày. Người bệnh có thể uống paracetamol hoặc các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) hoặc kết hợp cả hai. Tuy nhiên, sử dụng NSAID có một số chống chỉ định trên bệnh nhân tim mạch, bệnh nhân viêm loét dạ dày...Do đó cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.
Thuốc ngoài đường uống: Đối với đường dưới da thì sử dụng các loại thuốc thuộc họ morphine còn đường tĩnh mạch thì sử dụng thuốc giảm đau không thuộc họ morphine như NSAID hay paracetamol.
Phương Pháp Bệnh Nhân Tự Kiểm Soát Đau, thường được gọi là PCA Thuốc được truyền từ máy giảm đau PCA là thuốc nhóm Opiate ví dụ: Morphin.
Giảm đau gây tê ngoài màng cứng là phương pháp điều trị đau sau mổ này có hiệu quả giảm đau tốt hơn so với việc tiêm tĩnh mạch hay đường dưới da. Sử dụng thuốc tê nồng độ thấp như Anaropin, Levobupivacain truyền liên tục, có thể điều chỉnh theo mức độ đau của người bệnh và kéo dài trong 72 giờ.
Thuốc đường hậu môn: Tuân thủ theo loại thuốc và liều dụng được bác sĩ chỉ định. Ví dụ Efferalgan, Voltaren.
4 . Hiện nay tại Bệnh viện Đa Khoa Đức Giang đang áp dụng tất cả các biện pháp tiên tiến để giảm đau sau mổ cho người bệnh, đặc biệt là biện pháp gây tê vùng dưới hướng dẫn siêu âm , phương pháp này giúp người bệnh tránh được việc dùng quá liều opioid, đồng thời làm tăng sự hài lòng và hợp tác của người bệnh:
Gây tê ESP, TAP Bloc, QL,PEC, bao cơ thẳng bụng…cho phẫu thuật vùng ngực bụng.
Gây tê thần kinh đùi , mạc chậu , ống cơ khép, thần kinh hông khoeo…cho phẫu thuật chi dưới.
Gây tê liên cơ bậc thang, đám rối thần kinh trên đòn…cho phẫu thuật mổ chi trên.
Ưu điểm
– Không độc hại, có thể làm nhiều lần.
– Xác định được vị trí các cấu trúc đặc biệt trên đối tượng khó xác định.
– Quan sát rõ cấu trúc mạch máu, thần kinh.
– Cung cấp hình ảnh theo thời gian thực.
– Tránh được nhiều biến chứng.
– Đem lại chất lượng giảm đau tốt.
– Tăng cường hồi phục sau phẫu thuật.
5. Kết luận
Để giảm đau được hiệu quả nhất thì phải dùng thuốc từ khi người bệnh chưa đau, nếu để đau nhiều mới dùng thuốc thì sẽ không đạt được hiệu quả tối đa.
Giảm đau sau phẫu thuật là thành phần thiết yếu của chương trình chăm sóc phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS (Enhanced Recovery After Surgery), bao gồm các kế hoạch chăm sóc người bệnh trước, trong và sau phẫu thuật. Giảm đau sau phẫu thuật cũng như ERAS đã, đang và sẽ giúp cho tất cả các người bệnh phẫu thuật tại bệnh viện giảm thời gian nằm viện, nâng cao chất lượng điều trị, giảm chi phí, giảm tỷ lệ biến chứng và tăng cường hồi phục sớm sau phẫu thuật.